واریس لگنی یا عروق رحم چیست؟
دکتر میترا حبیب زاده، متخصص زنان، زایمان و نازایی امروز در این مقاله به مشکلات واریس لگنی یا عروق رحم پرداخته است.
واریس لگنی چیست؟
سندرم احتقان لگن (PCS) یکی از دلایل درد مزمن لگن است؛ بیماری بسیار شایع در زنان که میتواند به طور بالقوه منجر به ناتوانی قابل توجهی شود. تقریبا یک سوم تمام زنان در دورهای از زندگی خود از درد مزمن لگن رنج میبرند. اما درد مزمن طبق تعریف بیش از شش ماه طول میکشد و مربوط به چرخه قاعدگی یک زن نیست. دلایل مختلفی برای درد مزمن لگن وجود دارد که میتواند تشخیص را دشوار کند. اگر درد هنگام نشستن یا ایستادن تشدید شود و با دراز کشیدن تسکین یابد، باید واریس لگنی در نظر گرفته شود. بعضی از بیماران همچنین ممکن است با ادرار کردن (سوزش ادرار) یا در حین و بعد از فعالیت جنسی (دیسپارونیا) درد داشته باشند. این حالت میتواند منجر به واریس لگنی، ران، نواحی باسن یا واریس واژن شود. یک بیماری پزشکی پیچیده که نیاز به یک رویکرد تیمی چند رشتهای برای درمان و ارزیابی دارد.
علائم واریس لگنی
علائم PCS ممکن است شامل هر یک از موارد زیر باشد:
• درد کسل کننده، دردناک یا تیر کشنده در لگن یا کمر، به ویژه در حالت ایستاده، پایان روز و شدیدتر از زمان قاعدگی
• بزرگ شدن رحم
• ضخیم شدن آندومتر رحم
• مثانه تحریک پذیر که گاهی منجر به بی اختیاری ادراری از نوع استرسی میشود
• روده تحریک پذیر (درد مکرر شکمی و اسهال متناوب با دوره یبوست)
• دیسپارونیا عمیق (ناراحتی در حین یا بعد از رابطه جنسی)
• واریس واژن یا فرج (برجستگی رگهای اطراف مجرای جلویی)
• رگهای واریسی بالای ران داخلی یا پشت رانها
• درد ۷ تا ۱۰ روز قبل از قاعدگی شروع میشود
• نفخ شکم
• نوسانات خلقی و خستگی
علت سندرم احتقان لگن مشخص نیست. با این حال احتمال وجود ناهنجاریهای آناتومیک یا هورمونی یا اختلال در عملکرد میتواند به گسترش این بیماری کمک کند. اکثریت زنانی که مبتلا به واریس عروق رحمی هستند بین سنین ۲۰ تا ۴۵ سال و با چند حاملگی قبلی هستند. یک نظریه این است که تغییرات هورمونی و افزایش وزن همراه با تغییرات آناتومیک در ساختار لگن در دوران بارداری میتواند باعث افزایش فشار در وریدهای تخمدان شود. ممکن است ضعف دیواره ورید به گشاد شدگی آن ختم شود. استروژن عامل دیگری است که میتواند دیوارههای ورید را ضعیف کرده و زنان را مستعد واریس عروق لگنی کند.
آنچه میدانیم این است که در وریدهای طبیعی، خون از لگن به سمت قلب در ورید تخمدان جریان دارد و توسط دریچههای داخل ورید از جریان رو به عقب جلوگیری میشود. وقتی ورید تخمدان گشاد شود، دریچهها به درستی بسته نمیشوند. در نتیجه جریان خون رو به عقب شده که به آن رفلاکس نیز گفته میشود. هنگامی که این اتفاق میافتد، جمع شدن خون در داخل لگن رخ میدهد. در نهایت واریس وریدهای لگنی رخ داده و علائم بالینی سنگینی و درد احساس میشود.
واریس لگن در بارداری
علائم PCS اغلب با بزرگتر شدن و سنگین شدن جنین در مراحل آخر بارداری تشدید میشود. فشار اضافی به وریدهای واریسی در لگن وارد شده که اغلب منجر به تشدید درد ناشی از این بیماری میشود.
عوامل خطر
بیشتر زنان مبتلا به سندرم احتقان لگن کمتر از ۴۵ سال سن داشته و در سنین باروری هستند. برخی عوامل میتوانند زن را در معرض خطرات بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دهند، از جمله:
• چند بارداری (۲ یا بیشتر)
• وجود رحم رتروورس
• پر بودن رگهای پا از خون
• اضافه وزن
• تخمدان پلی کیستیک
• افزایش یا اختلال عملکرد هورمونی
تشخیص سندرم احتقان لگنی
واریس لگنی تنها علت درد لگن نیست. قبل از تشخیص قطعی سندرم احتقان لگنی، باید علل دیگری مانند سرطان تخمدان رد شود. از آنجا که رگهای واریسی در ناحیه لگن حتی در دستگاههای تصویربرداری پیچیده همیشه قابل مشاهده نیستند، ممکن است از سونوگرافی داپلر استفاده شود. موثرترین آزمایش تشخیصی برای واریس لگن معمولا سی تی ونوگرام با استفاده از ماده حاجب است. از این رنگ استفاده میشود تا رگهای آسیب دیده در عکس برداری با اشعه ایکس بهتر دیده شوند.
درمان واریس لگنی
داروهای هورمونی، اسکلروتراپی و یا آمبولیزاسیون جزو روشهای درمانی محسوب میشوند. ولی با توجه به وضعیت بیمار بهترین روش درمانی توسط پزشک تعیین خواهد شد.
آدرس و شماره تماس دکتر میترا حبیب زاده، متخصص، جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، روبروی بیمارستان کوثر، ساختمان لقمان 3، طبقه 3، واحد 5
شماره تماس: 09153414736
شماره مطب: 33431204
نظر دهید