علائم و درمان دیابت در کودکان
دکتر رامین زارع، متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان در ارومیه در گفت‌وگو با سرویس سلامت باریش نیوز اظهار کرد: گفته می‌شود که هر ساله شیوع دیابت نوع ۱ حدود ۱.۸% و دیابت نوع ۲ حدود ۴.۸ درصد افزایش می‌یابد. از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲، ۱۷۹۰۰ نفر زیر سن ۲۰ سال با بیماری دیابت نوع ۱ شناسایی شدند، ۵۳۰۰ نفر از سن ۱۹ الی ۱۹ سال مبتلا به دیابت نوع ۲ تشخیص داده شدند. جوانانی که به دیابت مبتلا می شوند، در طول زندگی با خطرات بیشتری در مورد سلامتی خود روبرو می‌شوند
وی افزود: اگر قادر به تشخیص علائم و نشانه‌های بیماری باشید، می‌توانید به کودک کمک کنید تا بیماری وی شناسایی شود، در نتیجه شانس بیشتری در کنترل این بیماری خواهید داشت.
زارع در ادامه گفت: دیابت نوع ۱ و نوع ۲ بیماری‌های متفاوتی هستند، اما هر دو استفاده بدن را از انسولین تحت تاثیر قرار می‌دهند. دیابت نوع ۱ که قبلا دیابت جوانی نامیده می‌شد، زمانی در کودکان پیش می آید که لوزالمعده قادر به تولید انسولین نباشد. بدون انسولین، قند خون نمی‌تواند از خون وارد سولول‌ها شود و در نتیجه سطح قند خون افزایش می‌یابد.
وی با اشاره به موارد درمان دیابت در کودکان افزود:
-استفاده طولانی مدت از انسولین و کنترل شکر خون
- مدیریت رژیم غذایی و ورزش برای کمک به حفظ قند خون در دامنه نرمال
دیابت نوع ۱ اغلب در طی جوانی یا بزرگسالی رخ می‌دهد اما می‌تواند در هر زمانی اتفاق بیفتد.
وی همچنین افزود: دیابت نوع ۲ در جوانان نادر است اما می‌تواند زمانی که انسولین به خوبی در بدن کار نمی‌کند، رخ دهد. بدون گلوکز انسولین کافی می‌تواند در جریان خون تجمع یابد. افراد می‌توانند دیابت نوع ۲ را از طریق موارد زیر مدیریت کنند:
-تغییر در رژیم غذایی
-ورزش بیشتر
-حفظ وزن مناسب بدن گاهی فرد به دارو نیاز پیدا می‌کند.
شانس ابتلا به دیابت نوع ۲ با افزایش سن بیشتر می‌شود اما در بچه‌ها نیز گاهی دیده می شود.
زارع در ادامه با اشاره به اینکه برخی علائم برای هر دو نوع دیابت مشترک است، گفت:
دیابت نوع ۱:
شایع‌ترین علائم دیابت نوع ۱ در بین بچه‌ها و بزرگسالان شامل موارد زیر است:
-افزایش تشنگی و ادرار
-گرسنگی
-کاهش وزن
-زودرنجی
-بوی دهان میوه مانند
-تاری دید
دخترها ممکن است عفونت قارچی داشته باشند. کاهش وزن نشانه متداول قبل از تشخیص است. انجمن دیابت انگلستان از افراد می‌خواهد تا از ۴T در کودکان آگاه باشند:
دستشویی: کودکان قنداق خود را بیشتر خیس می‌کنند.
تشنگی: مصرف آب بیش از حد معمول، اما طوری که قادر به رفع تشنگی نباشند.
وی در مورد علائم دیابت نوع ۲ دیابت در کودکان گفت:
-ادرار مکرر، بخصوص در شب
-تشنگی زیاد
-خستگی
-کاهش وزن غیر منتظره
-خارش در اطراف نواحی تناسلی، که احتمالا با عفونت قارچی همراه باشد
-ترمیم آهسته زخم‌ها
-تاری دید، بدلیل خشکی لنز
سایر علائم عبارتند از:
-رگه‌های تیره روی پوست، که آکانتوسیز نیگریکانز نامیده می‌شود.
-سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
علائم دیابت نوع ۱ در کودکان، در طی چند هفته بروز می‌کند. علائم دیابت نوع ۲ خیلی آهسته‌تر بروز می‌کند. ممکن است چند ماه طول بکشد تا تشخیص قطعی حاصل شود. والدین باید با مشاهده علائم بالا، فرزند خود را به دکتر ببرند.
وی گفت: طبق برآورد انجمن دیابت انگلستان، تنها ۹ درصد از والدین قادر بودند تا چهار علامت اصلی دیابت نوع ۱ را شناسایی کنند. در سال ۲۰۱۳، این مقدار به ۱۴% افزایش یافت.در برخی از کودکان تا زمانیکه بیماری دیابت آن‌ها شدید نباشد قابل شناسایی نیست.
وی افزود: کودکان و افراد بزرگسال معمولا چهار علامت اصلی را تجربه می‌کنند، اما بسیاری از کودکان تنها یک یا دو علامت را دارند. در بسیاری از موارد هیچ علامتی ندارند. اگر کودک یکباره بیش از حد تشنه یا خسته شود یا ادرار بیش از حد داشته باشد، والدین وی نباید دیابت را تنها یک احتمال بدانند. چون دیابت در بین کودکان کمتر شایع است، ممکن است علائم آن مربوط به سایر بیماری‌ها باشد. به همین دلیل، ممکن است دیابت را بطور دقیق تشخیص ندهند.
دکتر زارع تاکید کرد: یکی از عوارض مهم دیابت نوع ۱ تشخیص داده نشده، کتواسیدوز دیابتی است.
کتواسیدوز دیابتی (DKA): اگر دیابت نوع ۱ و یا به ندرت، دیابت نوع ۲ یک کودک تشخیص داده نشود ممکن است به کتواسیدوز دیابتی دچار شوند. کتواسیدوز دیابتی (DKA) علت اصلی مرگ و میر در کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ است. اگر میزان انسولین خیلی پایین باشد، بدن نمی‌تواند از گلوکز برای انرژی استفاده کند. در مقابل، بدن گلوکز را برای تولید انرژی به چربی تبدیل می‌کند. این کار سبب تولید مواد شیمیایی بنام کتون می‌شود که می‌تواند در مقادیر بالا سمی باشد. تجمع این مواد شیمیایی سبب کتواسیدوز دیابتی می‌شود و در طی آن بدن سمی می‌شود. تشخیص زودهنگام و اثربخش مدیریت دیابت می‌تواند از کتواسیدوز دیابتی جلوگیری کند، اما این مورد همیشه ممکن نیست. مطالعه کودکان ۸ ماهه تا ۱۶ ساله که مبتلا به دیابت نوع ۱ بوده‌اند نشان داده است که ۸۰% از کودکانی که تشخیص بیماری آن‌ها تا سن ۲ سالگی صورت گرفته است، قبلا به کتواسیدوز دیابتی مبتلا بوده‌اند. تحقیق دیگری که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، دریافته است که از بین ۳۳۵ کودک زیر سن ۱۷ سال که به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند، تسخیص اولیه در بیش از ۱۶% موارد نادرست بوده است.
وی گفت: در مقابل، تشخیص بیماری آن‌ها بصورت زیر بوده است:
-عفونت سیستم تنفسی: ۴۶.۳%
-کاندیدیازیس پرینیال ۱۶.۶
-گاستروانتریت ۱۶.۶%
-عفونت مجاری ادراری ۱۱.۱%
-استوماتیت ۱۱.۱%
-آپاندیسیت ۳.۷%
محققان دریافتند که کتواسیدوز دیابتی در بین کودکانی که تشخیص دیابت نوع ۱ ناصحیح و همراه با تاخیر داشته‌اند، بیشتر شایع است.
زارع در ادامه از عوارض دیابت نوع 2 افزود: دیابت نوع ۲ بدون درمان در جوانان نسبت به بزرگسالان سریعتر پیشرفت می‌کند. همچنین به نظر می‌رسد که افراد جوان، عوارض بیشتری را نظیر بیماری‌های کلیوی و چشمی، نسبت به کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱، تجربه می‌کنند. همچنین ریسک فشارخون بالا و کلسترول بالا که فرد را در معرض بیماری قلبی عروقی قرار می‌دهد، بیشتر است. دیابت نوع ۲ در بچه‌ها همیشه با چاقی همراه است که ممکن است با ریسک‌‌های بیشتری همراه باشد. به همین خاطر، تشخیص زودهنگام دیابت نوع ۲ و توجه به کنترل وزن در افراد جوان بسیار مهم است. برای این کار ممکن است لازم باشد تا کودک رژیم غذایی سالمی مصرف کرده و به اندازه کافی ورزش کند.
وی گفت: هر کودکی که دارای علائم یا نشانه‌های دیابت باشد، باید برای غربالگری به دکتر مراجعه کند. این فرآیند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-تست ادرار برای بررسی فند در ادرار
-تست خون از انگشت برای چک کردن میزان گلوکز خون
انجمن دیابت آمریکا (ADA) تست دیابت را برای کودکانی که اضافه وزن دارند (بیش از ۸۵ درصد برای شاخص BMI یا ۱۲۰ درصد وزن ایده‌آل با توجه به قد فرد)، در صورتیکه دو مورد از ریسک فاکتورهای زیر را داشته باشند، توصیه می‌کند:
-سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت نوع ۲، در نزدیکان درجه ۱ و ۲
-نژاد پر ریسک (آمریکایی بومی، آمریکای لاتین، آمریکایی-آسیایی، جزیره اقیانوس آرام)
اگر مادر مبتلا به دیابت باشد یا در حین بارداری مبتلا دیابت بارداری شود.
اگر تشخیص زودهنگام دیابت نوع ۱ و ۲ در کودکان صورت پذیرد، بهبود تدریجی صورت خواهد پذیرفت.
متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان در ارومیه در پایان به روش های پیشگیری از دیابت در کودکان اشاره و تصریح کرد: پیشگیری از دیابت نوع ۱ غیرممکن است، اما کودک می‌تواند کارهایی را انجام دهد تا شانس ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد:
-حفظ وزن مناسب: بچه‌هایی که دارای اضافه وزن هستند، در ریسک بالاتری از ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند زیرا احتمال ابتلا به مقاومت انسولین در آن‌ها زیاد است.
-فعال بودن: فعال بودن، مقاومت به انسولین را کاهش داده و در کنترل فشار خون کمک می کند.
-محدود کردن شکر غذا و نوشیدنی: مصرف زیاد غذاهای غنی از قند می‌تواند سبب افزایش وزن شود. مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی، و ویتامین‌ها، فیبر و پروتئین‌های بدون چربی ریسک دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
آدرس و شماره تماس دکتر رامین زارع، متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، روبروی بیمارستان مهزاد، ساختمان لقمان ۳، طبقه 2
شماره تماس: 09153414736_33431204
نظر دهید