زردی نوزاد و علائم آن
رامین زارع، متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان در ارومیه در گفت‌وگو با سرویس سلامت باریش نیوز اظهار کرد: این بیماری زمانی اتفاق می افتد که سرعت تجمع بیلی روبین بیشتر از سرعت تجزیه و دفع آن توسط کبد است.اکثرانواع زردی نوزادان به خودی خود بهبود پیدا می کنند. ولی بعضی از آنها برای کاهش سطح بیلی روبین نیاز به درمان دارند.
زارع درباره علائم زردی نوزاد اظهار کرد:
رنگ پوست نوزاد مبتلا به زردی متمایل به زرد است. رنگ زرد از صورت، سینه و شکم شروع شده و به پاها می رسد. علاوه بر این، سفیدی چشم نوزاد مبتلا به بیماری به رنگ زرد تمایل دارد. نوزادانی که سطوح بیلی روبین خیلی بالا دارند ممکن است خواب آلود و غرغرو باشند و در غذا خوردن هم مشکل داشته باشند.
وی افزود: تشخیص زردی کودک ممکن است کمی سخت باشد، به خصوص وقتی که نوزاد پوست تیره داشته باشد. در چنین مواردی جهت اطمینان کمی به آرامی پوست روی بینی یا پیشانی نوزاد را فشار بدهید. در این حالت اگر نوزاد شما زردی داشته باشد بعد از برداشتن انگشت پوست زرد رنگ می شود.
در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
• اگر کودک بیمار به نظر می رسد و یا حرکات بیمار گونه دارد
• درست غذا نمی خورد
• خواب آلوده تر از همیشه است
• قبلا زردی نوزاد داشته و در حال حاضر بدتراز قبل شده است
دلیل زردی نوزاد چیست؟دکتر زارع در پاسخ به این سوال گفت:
بیشتر نوزادان سالم دارای زردی فیزیولوژیک (طبیعی) هستند.زردی طبیعی به این علت اتفاق می افتد که نوزادان سلول های خونی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند.
بیشتر این سلول های خونی زیاد عمر نمی کنند و به همین علت در جریان تجزیه شان بیلی روبین بیشتری از خود به جا می گذارند. این نوع از زردی معمولا ۲ تا ۴ روز بعد از تولد اتفاق می افتد و تا ۲ هفتگی از بین می رود.
همچنین خاطر نشان کرد که بیشترین احتمال زردی مواقعی است که:
• نوزاد نارَس (نوزادی که زودتر ار موعد به دنیا آمده باشد یا بارداری کمتر از ۳۸ هفته) متولد شده باشد. اینگونه نوزادان برای دفع بیلی روبین آمادگی کمتری دارند و ممکن است نسبت به نوزادانی که به موقع (سن بارداری بیشتر یا مساوی با ۳۸ هفته) به دنیا آمده اند در سطوح پایین تر بیلی روبین هم با مشکل مواجه شوند. معمولا پزشک به دلیل حساس تر بودن شرایط جسمانی اینگونه نوزادان زودتر از بقیه به رفع زردی شان می پردازد.
• در بارداری هایی که زودتر از موعد نوزاد متولد می شود، به علت کاهش ترشح شیر مادر احتمال زردی نوزاد افزایش می یابد. شیر مادر برای شیردهی کافی نیست و معمولا در روز های اولیه عمر نوزاد اتفاق می افتد. چرا که ممکن است هنوز شیر مادر تولید نشده باشد و یا کودک در مکیدن سینه مشکل دارد. به این نوع از این بیماری، زردی شیر دهی گفته می شود. در این موارد به دلیل نا آشنایی مادر مشورت با مشاور شیر دهی باید انجام شود. در بارداری هایی که زودتر از موعد ، نوزاد متولد میشود ، به علت کاهش ترشح شیر مادر احتمال زردی نوزاد افزایش می یابد.
• کودک از شیر مادر تغذیه می کند. شیر مادر روند دفع بیلی روبین توسط کبد را کند می کند. به این نوع زردی، زردی شیر مادر گفته می شود. که معمولا بعد از یک هفتگی اتفاق می افتد و به آرامی از ۳ تا ۱۲ هفته بهبود پیدا می کند.
• نوزاد گروه خونی متفاوت از مادر دارد. اگر مادر و نوزاد گروه های خونی متفاوتی داشته باشند بدن مادر آنتی بادی هایی تولید می کند که گلبول های قرمز خون نوزاد را مورد حمله قرار می دهند.
وی در پاسخ به این سوال که چه زمانی زردی اتفاق می افتد گفت:
• گروه خونی مادر O و گروه خونی نوزاد A یا B است. (نا هم خوانی ABO)
• Rh فاکتور خون مادر (پروتئینی که در گلبول قرمز خون یافت می شود) منفی و Rh فاکتور کودک مثبت است.
نوزاد مشکل ژنتیکی دارد که گلبول های قرمز خون را شکننده می کند. گلبول های قرمز خون در بیماری هایی مانند اسفروسیتوز ارثی و کمبود آنزیم G6PD (فاویسم) شکننده تر می شوند.
نوزاد با بیماری پلی سیتمی و یا سفال هماتوم متولد شده است.
• پلی سیتمی:
این بیماری به این دلیل ایجاد می شود که در آن نوزادان تازه متولد شده تعداد گلبول های قرمز بیشتری دارند.
• سفال هماتوم:
بعضی از نوزادانی که به روش طبیعی به دنیا آمده اند، در اثر فشار کانال زایمان دچار خونریزی مختصر و کبودی ای در ناحیه پوست سر می شوند.
متخصص کودکان گفت راه های تشخیص زردی نوزاد عبارتند از:پزشکان می توانند با مشاهده زرد شدن پوست و سفیدی چشم به وجود زردی نوزاد پی ببرند. همه نوزادان تازه متولد شده باید قبل از مرخص شدن از بیمارستان از لحاظ زردی مورد بررسی قرار گیرند. نوزادان مبتلا به زردی نوزاد برای تعیین سطح بیلی روبین حتما باید آزمایش خون بدهند. سطوح بالای بیلی روبین می تواند مشکلات جدی را برای نوزادان به وجود آورد، به همین علت پزشکان، نوزادان دارای زردی را به دقت تحت نظر می گیرند.
و همچنین افزود که راه های درمان زردی نوزاد عبارتند از: زردی نوزاد به علت های مختلفی ایجاد می شود. انتخاب روش رفع زردی نوزاد به علت زردی، سطح بیلی روبین و سن نوزاد بستگی دارد. زردی خفیف به صورت طبیعی از ۷ روز تا ۱۴روز با دفع تدریجی بیلی روبین توسط بدن از بین می رود. زردی در نوزادانی که زردی شیردهی دارند با افزایش دفعات شیردهی توسط مادر از بین می رود. اگر شیر مادر به اندازه کافی به نوزاد نرسد پزشک باید برای نوزاد شیر خشک تجویز کند. برای رفع موارد جدی تر زردی نوزاد، درمان باید در کوتاه ترین زمان ممکن شروع شود.
دکتر زارع برای درمان دارویی این بیماری گفت: احتمال تجویز هر یک از موارد زیر توسط پزشک برای درمان زردی نوزاد وجود دارد:
• مصرف مایعات:از دست رفتن مایعات در بدن باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون می شود. درمان کم آبی بدن باعث دفع بیلی روبین از راه ادرار و مدفوع می شود.
• فتوتراپی:در این روش درمان، نوزاد با لباس کم زیر نور خاصی قرار می گیرند.این نور بیلی روبین داخل خون را به شکلی تبدیل می کند که راحت تر از بدن دفع می شود. در بعضی موارد نیز از پتوی فتوتراپی نیز استفاده می شود.
• تعویض خون:این روش درمان فقط در موارد اضطراری و سطوح بالای بیلی روبین انجام می شود. به منظور کاهش هر چه سریع تر سطح بیلی روبین خون نوزاد باید تعویض شود.
• ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg):در این روش ایمونوگلوبین از طریق رگ به نوزادانی که زردی نا هم خوانی گروه خونی دارند و یا مواردی که روشهای دیگر درمان بر آن اثر بخش نبوده است تجویز می شود. IVIg آنتی بادی هایی را که بر روی گلبول های قرمز خون اثر می گذارد را متوقف می کند و نیاز به انتقال خون را کاهش می دهد.
چه غذاهایی برای زردی مضر است؟متخصص اطفال در پاسخ به این سوال گفت:اگر فرزند شما زردي دارد وسطح آن خيلی بالا نيست، مثلا عدد زردی ۱۰، و تمايل داريد كه زردی بالاتر نرود می توانيد با رعايت بعضي دستورات غذایی و مشورت با پزشک به فرايند درمان زردی کودک كمك كنيد.
توجه داشته باشيد كه دستورات غذایی فقط برای مادر شير ده می باشند و درمان قطعی نيست.
به نوزاد تا ۶ ماه اول تولد هيچ ماده غذایی به جز شير نبايد خورانده شود.
از قطره بیلی ناستر یا قطره زردی نوزاد هم می توانيد با مشورت با پزشک برای درمان زردی نوزاد استفاده كنيد.
مادر نوزاد بايد از غذاهايی كه طبع گرم دارند خيلی كم استفاده كند.
بجای استفاده از این نوع غذا ها، مادر می تواند از غذاهای با طبع سرد و معتدل استفاده نماید.
استفاده از غذاهایی که طبع معتدلی دارند مانند مواردی که در بالا ذکر شد در روزهای آخر بارداری ممکن است احتمال این بیماری را کم کند.
استفاده از مایعات بیشتر در روزها و هفته های آخر بارداری، برای رفع زردی نوزاد کمک کننده است.
مواد غذایی گرم :انگور، سیر، دارچین، زنجبیل، عسل، گلاب، پسته، کاکائو و شکلات
مواد غذایی معتدل:بادام، کرفس، سیب و …
مواد غذایی با طبع سرد:ماهی، کاهو، کاسنی، سرکه، گوشت گوساله، انار
متخصص اطفال درپایان گفت و گو با پاسخ به این سوال که برای زردی نوزاد چکار کنیم گفت:
اگر نوزادتان زردی دارد که از بین نمی رود حتما با پزشک تماس بگیرید.
نوزادانی که زردی شان بیشتر از ۱۴ روز طول می کشد برای بررسی دیگر علائم به آزمایش های بیشتری نیاز دارند.
این علت ها شامل عفونت ها، مشکلات دستگاه کبدی و صفراوی، متابولیسم و ژن ها می شود.
آدرس و شماره تماس دکتر رامین زارع، متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، روبروی بیمارستان مهزاد، ساختمان لقمان ۳، طبقه 2
شماره تماس: 09144884001_33431204
نظر دهید