به نام حسین (ع)، به یاد کربلا
سرویس فرهنگی باریش نیوز، ماه محرم به ویژه روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی در تقویم ایرانیان جزو ایام ویژه است و افراد بسیاری در ایام عزاداری امام حسین (ع) به برنامه هایی نظیر طبخ غذا و پخش نذری در بین عزاداران حسینی می‌پردازند.
آئین های عزاداری در ایام ماه محرم در مناطق مختلف کشور و به ویژه در استان آذربایجان غربی تابع آداب و رسوم خاصی است که از زمان های گذشته و دور تاکنون ماندگار است.
مردم آذربایجان غربی در ایام سوگواری سید و سالار شهیدان ارادت خود را به شهید دشت کربلا ثابت کرده اند و به نوعی پرچم دار عزای امام حسین (ع) در ماه محرم و صفر هستند. قشرهای مختلف مردم از پیر و جوان آداب و رسوم خاص خود را در دهه های محرم و به خصوص در روز تاسوعا و عاشورای حسینی دارند.
دسته ها و هیئت های عزاداری در نقاط مختلف استان در قالب سینه زنی و زنجیر زنی تشکیل می‌شود و قدمت برخی از هیئت های عزاداری در استان به قرن ها می‌رسد که آداب و سنن همچنین تجهیزات عزاداری نسل به نسل به یادگار گذاشته شده است.
عزاداران حسینی در دل شب و با حضور پرشور و عشق و ارادت به ساحت مقدس حضرت امام حسین (ع) علاوه بر نوحه سرایان، سینه زنان و زنجیر زنان که در دل عزاداری ابا عبدالله الحسین علیه السلام و یاران با وفای ایشان حضور دارند، مردم نیز گرداگرد آنان جمع شده و با هر نوحه ای که گفته می‌شود رثای سرور شهیدان اشک ماتم می‌ریزند.
امسال نیز همانند سال های گذشته با وجود شرایط کرونایی، دوستداران حضرت سیدالشهدا (ع) با رعایت دستورالعمل های بهداشتی در مراسم سوگواری و عزاداری حسینی حضور مستمر و باشکوهی دارند و نشان می‌دهند که نهضت حسینی پابرجا و استوار بوده و تا همیشه تاریخ ماندگار خواهد ماند.
تاسوعای حسینی
تاسوعا، روز نهم ماه محرم است. این روز در نزد مسلمانان اهمیت زیادی دارد و مرتبط با واقعه کربلا در سال ۶۱ قمری است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی (ع) می‌دانند و همانند روز عاشورا، در این روز نیز به سوگواری شهیدان کربلا می‌پردازند. روز تاسوعا در ایران در کنار روز عاشورا تعطیل رسمی است.
اتفاقات روز تاسوعای حسینی
در روز تاسوعا، شمر با نامه‌ای از طرف عبیدالله بن زیاد، وارد کربلا شد. در این نامه خطاب به عمر بن سعد نوشته شده بود که امام حسین (ع) را مجبور به پذیرش بیعت کند یا فرماندهی لشکر را به شمر واگذار کند. عمر سعد از واگذاری فرماندهی لشکر به شمر خودداری کرد و آماده جنگ با امام حسین (ع) شد. با هجوم لشکریان در عصر روز تاسوعا، امام حسین (ع) با فرستادن برادرش عباس بن علی (ع)، از آنها مهلت خواست تا شب را با نماز و تلاوت قرآن به صبح برسانند و برای جنگ آماده شوند. شمر با ام‌البنین مادر حضرت عباس (ع) هم قبیله بود؛ به همین علت در این روز امان نامه‌ای برای حضرت عباس و دیگر فرزندان ام‌البنین فرستاد و از آنها خواست از همراهی امام حسین (ع) خودداری کنند، اما حضرت عباس (ع) نپذیرفت. به همین دلیل این روز به نام حضرت عباس (ع)، علمدار کربلا نامیده شده است.
در روز تاسوعا چه کسانی شهید شدند
در محرم سال ۶۱ هجری قمری تا صبح عاشورا هیچ جنگی صورت نگرفت و هیچیک از اصحاب، یاران و خانواده امام حسین (ع) که با ایشان به کربلا آمدند شهید نشده بودند. روز تاسوعا به دلیل بزرگداشت مقام ابوالفضل العباس (ع) تعطیل است. در واقع شروع جنگ در روز عاشورا بود و به همین علت در روز عاشورا عزاداری‌ها شدت می‌گیرند.
علت نامگذاری روز تاسوعا
به لحاظ آنکه حوادث مهم کربلا در روز نهم و دهم ماه محرم‌الحرام اتفاق افتاد این دو روز را برجسته‌تر نموده و به نام تاسوعا و عاشورا نامیدند. تاسوعا از لحاظ لغوی، به معنای نهم است و در تقویم اسلامی به روز نهم محرم گفته می‌شود.
حضرت عباس (ع)
عباس بن علی بی ابی‌طالب مشهور به ابوالفضل پنجمین پسر امام علی (ع) و اولین فرزند ام‌البنین است. ایشان در سال ۲۶ هجری قمری به دنیا آمد و در محرم سال ۶۱ به شهادت رسید. مهم‌ترین رخداد زندگی او حضور در واقعه کربلا و شهادت در روز عاشورا است. او در واقعه کربلا فرمانده و پرچمدار سپاه امام حسین (ع) بود، به همین علت به علمدار کربلا مشهور است. به گفته برخی از کتاب‌های مقتل، در روز عاشورا در حالی که دو دستش بریده شده بود و گرز آهنین بر سرش فرود آمده بود، شهید شد.
او با عنوانِ «باب الحوائج» هم مشهور است. آستان رفیعش قبله گاه حاجات است و توسل به آن حضرت، برآورنده نیاز محتاجان و دردمندان است.
اعمال روز تاسوعا
روز تاسوعا در مجالس روضه سقای دشت کربلا خوانده می‌شود و ذاکرین در مورد حضرت ابوالفضل عباس (ع) سخن می‌گویند. در شهرهای ایران دسته‌های عزادار درکوچه‌ها و خیابان‌ها حرکت می‌کنند و نیز توزیع نذر، علم گردانی، شبیه خوانی و … در بین مردمان شهرهای مختلف به‌طور خاص برگزار می‌شود.
واقعه عاشورا
امام حسین (ع) در روز عاشورا، پس از خواندن نماز صبح، برای تمام کردن حجت خود با لشکر دشمن، سوار بر اسب شدند و به سمت آنها رفتند. یکی از رویدادهای مهمی که در صبح عاشورا اتفاق افتاد این است که حر بن یزید ریاحی از لشکر دشمن جدا شد و به لشکر امام حسین (ع) پیوست. در آغاز جنگ، حملات گروهی شکل گرفت. سپس جنگ به صورت فردی ادامه پیدا کرد. پس از به شهادت رسیدن اصحاب غیر هاشمی امام، نوبت به یاران بنی هاشمی ایشان رسید. ابتدا حضرت علی اکبر (ع)، فرزند امام حسین (ع) و پس از ایشان، دیگر خاندان امام (ع) به میدان آمدند و یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند. پس از شهادت حضرت عباس (ع)، امام حسین (ع) وارد میدان شدند.
ماجرای شهادت امام حسین (ع) در روز عاشورا
لشکر دشمن از مقابله با امام حسین (ع) می‌ترسیدند. شمر بن ذی‌الجوشن به تیراندازان سپاه خود دستور تیرباران کردن امام را داد. پس از جراحت‌های فراوانی که به امام وارد شد، سنان بن انس تیری به گلوی ایشان زدند. سنان بن انس سر امام حسین (ع) را جدا کرد و به دست خولی بن یزید اصبحی داد. پس از شهادت نوه پیامبر (ص) به دستور عمر بن سعد، تعدادی از سپاهیان دشمن با اسب بر روی پیکر شهدا تاختند. مختار ثقفی با قیامی که برای خونخواهی شهدای کربلا انجام داد، دستور داد تا با میخ‌های آهنین، دست و پای این افراد را بر زمین بکوبند و بر بدنشان اسب دوانیدند به طوری که تمام اجزای بدنشان از هم جدا شد. همچنین دشمنان خیمه‌ها را آتش زدند و زنان و کودکان را به اسارت بردند.
پیش زمینه تاریخی عاشورا
در ۱۰ محرم ۶۱ هجری قمری نبردی میان سپاه امام حسین (ع) و سپاه اعزامی از طرف یزید بن معاویه در محلی به نام کربلا اتفاق افتاد. دلیل یزید برای این جنگ، بیعت نکردن امام حسین (ع) عنوان شده است. از سوی دیگر امام حسین (ع) حکومت یزید را غیرقانونی و غیر شرعی دانستند.
فضیلت روز عاشورا
در روز عاشورا دسته‌های عزاداری سینه زنی و زنجیر زنی در مکان‌های مختلف به ویژه مساجد و هیئت‌ها برگزار می‌شوند و با عزاداری کردن برای امام حسین (ع) نام و یاد ایشان را زنده نگه می‌دارند. در این روز همچنین خواندن زیارت عاشورا بسیار توصیه شده است. مردم در روز عاشورا نذری‌های خود را انجام می‌دهند. امام صادق (ع) فرمودند: عاشورا روزی است که حسین (ع) میان یارانش کشته بر زمین افتاد، یاران او نیز پیرامون او به خاک افتاده بودند.
نظر دهید