اهمیت تغذیه در دوران بارداری
دکتر میترا حبیب زاده، متخصص و جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه در گفت و گو با سرویس سلامت باریش نیوز، در مورد تغذیه دوران بارداری اظهار کرد: دوران بارداری یکی از دوره‌های حساس برای بانوان است؛ زیرا تغذیه مناسب و همچنین سلامتی در این دوران، نه تنها برای مادر، بلکه برای جنین در حال شکل‌گیری نیز اهمیت دارد و ممکن است تغذیه دوران بارداری ماه به ماه تغییر کند؛ اما همه خانم‌های باردار باید نسبت به تغذیه خود حساس باشند و نه تنها ممنوعات دوران بارداری را بدانند، بلکه با تغذیه دوران بارداری در هر ماه آشنا باشند تا فرزندی سالم به دنیا آورند.
تغذیه دوران بارداری سه ماهه اول
وی افزود: در سه ماه اول بارداری مادر باید به تغذیه خود اهمیت بسیاری دهد. زیرا با شکل‌گیری و رشد جنین، نیاز او به مواد مغذی افزایش پیدا می‌کند. در ابتدای این دوران، نیازی به مصرف غذاهای پرکالری نیست؛ اما هرچه زمان می‌گذرد میزان کالری مصرفی در تغذیه دوران بارداری سه ماهه اول اهمیت پیدا می‌کند. البته نیازی نیست خانم‌ها به اندازه دو نفر غذا بخورند؛ بلکه تنها کمی بیشتر از حد عادی ریز مغذی و مواد غذایی سالم به بدن خود برسانند، کافی‌ست. به همین دلیل باید تغذیه دوران بارداری سه ماهه اول شامل موادی همچون کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و همچنین پروتئین باشد و در کنار آن از غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی مواد معدنی همچون کلسیم، آهن، فولات و... هستند؛ استفاده کنند.
تغذیه دوران بارداری سه ماهه دوم
دکتر حبیب زاده گفت: در حقیقت تغذیه دوران بارداری باید از ابتدا به درستی صورت گیرد که شامل میزان کافی غلات، میزان کافی محصولات لبنی، چربی‌های سالم، ویتامین‌ها، میوه و پروتئین است. همانطور که گفته شد، با گذشت زمان نیاز به مواد مغذی که جنین از مادر دریافت می‌کند، افزایش می‌یابد و یکی از موادمعدنی که از ماه پنجم اهمیت آن بیشتر شده و در اغلب موارد، مادر نیازمند دریافت مکمل می‌شود؛ آهن است. تغذیه دوران بارداری سه ماهه دوم اهمیت بسیاری دارد، اما این بدان معنی نیست که باید خودسرانه از مکمل‌های غذایی استفاده کنند؛ بلکه باید علائم مختلف را به پزشک گزارش دهند و همچنین طی انجام آزمایش‌ها، در صورت وجود کمبود هرگونه ویتامین ،پزشک مکمل لازم را تجویز می‌کند.
تغذیه دوران بارداری
وی ادامه داد: در دوران بارداری حداقل سه وعده پروتئین، شش وعده غلات کامل، پنج وعده میوه، سه وعده محصولات لبنی، غذای دارای چربی ضروری و سالم نیاز است؛ همچنین ویتامین‌های این دوره باید مصرف شود. یکی از مواد مورد نیاز برای جنین پروتئین است و چنانچه تغذیه دوران بارداری برای هوش جنین برای شما اهمیت دارد، بهتر است از مصرف پروتئین غافل نشوید؛ زیرا برای مغز جنین ضروری است. پروتئین را می‌توان از لوبیا، مرغ، گوشت کم‌چرب، آجیل، سالمون و... به دست آورد. ماده معدنی مهم دیگر کلسیم است که به ساخت استخوان‌ها کمک می‌کند. همچنین کلسیم در مکانیسم‌های سلولی بدن ضروری است؛ به همین دلیل یکی از موادمعدنی که در تغذیه دوران بارداری در هر ماه اهمیت دارد، کلسیم موجود در مواد لبنی همچون شیر و پنیر و همچنین موادغذایی همچون کلم و تخم مرغ است. چنانچه شیر حاوی ویتامین D مصرف کنید، برای سلامتی مادر و جنین مفیدتر خواهد بود.
وی گفت: فولات و آهن نیز دو ماده بسیار مهم برای خانم‌های باردار است؛ زیرا فولات برای جلوگیری از نقص لوله عصبی در نوزاد مهم است، آهن نیز برای تولید گلبول‌های قرمز اهمیت دارد. معمولاً جنین نیاز آهن خود را به طور کامل از مادر رفع می‌کند؛ اما ممکن است خانم باردار دچار کمبود آهن شود. به همین دلیل در تغذیه دوران بارداری هفته به هفته باید میزان آهن مصرفی بررسی شود و همچنین آهن در تغذیه دوران بارداری سه ماهه دوم جدی گرفته شود. ید و روی دو ماده معدنی مهم دیگر هستند که نه تنها در متابولیسم و تکامل اندام‌های جنین همچون مغز نقش دارند؛ بلکه در بهبود زخم و سلامت پوست و مو برای مادر و همچنین برای جنین اهمیت دارند. همچنین روی می‌تواند روی سطح ویتامین A تاثیر بگذارد همچنین در تغذیه دوران بارداری ماه به ماه باید به میزان فیبر دریافتی مادر توجه شود؛ زیرا چنانچه فیبر در غذای مادر کم باشد، خطراتی همچون یبوست، سرطان کولون و بواسیر افزایش پیدا می‌کند. همچنین مصرف فیبر کافی، به جلوگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی و دیابت کمک می‌کند.
ویار و پیکا در دوران بارداری
دکتر حبیب زاده به ویار در دوران بارداری نیز اشاره و عنوان کرد: ویار در دوران بارداری به تمایل بیش از حد و حتی تنفر بیش از حد نسبت به مواد غذایی خاص گفته می‌شود. به صورت کلی، چنانچه فرد نسبت به ماده غذایی مهمی که برای بدن اهمیت دارد، دچار تنفر شد؛ باید در این ارتباط با پزشک صحبت کند تا بتواند نیاز خود را به مواد مغذی درون آن غذا، از طریق دیگری رفع کند. همچنین چنانچه نسبت به مواد غذایی غیرضروری و تنقلات تمایل بیش از حد پیدا کرد، بهتر است به میزان کم پاسخگوی این ویار باشد؛ اما نه در حدی که به بدن او آسیب برسد. همچنین پیکا در دوران بارداری ممکن است به وجود بیاید که به دلیل کمبود مواد مغذی خاص در بدن فرد باردار است و به حالتی گفته می‌شود که فرد نسبت به مواد غذایی عجیب تمایل پیدا می‌کند؛ به عنوان مثال تمایل به خوردن خاک رس یا نشاسته. فرد باردار باید آن‌را حتما به پزشک خود گزارش دهد.
ممنوعات دوران بارداری
وی گفت: با این‌که غذاهایی که در دوران بارداری باید خورده شود، اهمیت دارد؛ غذاهایی که ممنوعیت دارند از آن مهم‌تر هستند؛ زیرا این مواد می‌توانند به بدن آسیب برسانند. پس بهتر است به ممنوعات دوران بارداری توجه کنید. چنانچه برای شما نیز سوال پیش آمده است: "در بارداری چی نخوریم؟" در زیر لیست کوتاهی از ممنوعات دوران بارداری آورده‌ایم:
- کافئین: در دوران بارداری مانع از رشد کامل و صحیح جنین می‌شود؛ پس بهتر است از نوشیدنی‌های کافئین‌دار دوری کنید و تا حد امکان مصرف چای را نیز محدود نمایید.
- الکل: یکی از نوشیدنی‌های غیر مجاز که خطر سقط جنین را به همراه دارد، الکل است. همچنین در صورت عدم سقط جنین، ممکن است منجر به تغییر شکل صورت یا مشکل قلبی یا عقب ماندگی ذهنی شود.
- گوشت خام، ماهی خام و تخم‌مرغ خام: به دلیل امکان آلوده بودن گوشت به انگل‌های مختلف و همچنین آلودگی تخم‌مرغ به سالمونلا، بهتر است از غذاهایی که در آن‌ها گوشت نپخته، تخم‌مرغ خام یا ماهی خام استفاده شده است؛ همچون سوشی، کیک خانگی و سس سالاد خانگی، پرهیز کنید.
- ماهی با جیوه بالا: ماهی‌های بزرگ دریایی، اغلب مقدار زیادی جیوه دارند. بهترین ماهی‌هایی که می‌توانید در این دوران مصرف کنید، ماهی سالمون، تیلاپیا و قزل‌آلا است.
- مصرف بیش از حد گوشت اندام، همچون مغز زبان قلوه و...: زیرا این مواد شامل میزان زیادی ویتامین A هستند که یکی از ممنوعات بارداری در سه ماهه اول است.
- جوانه های خام و سبزیجات شسته نشده: از خوردن جوانه‌های خام همچون ماش، تربچه، شبدر و همچنین سبزی‌هایی که از شستشوی آ‌ها اطمینان ندارید؛ پرهیز کنید.
- شیر و پنیر غیرپاستوریزه: به طور کلی بهتر است از هر ماده غذایی غیرپاستوریزه، همچون شیر و پنیر آب میوه، در دوران بارداری پرهیز کنید.
- غذاهای فرآوری شده بی‌ارزش: بهتر است در این دوران از غذاهای آماده و غذاهای فرآوری شده که می‌تواند به سلامت شما آسیب بزند و همچنین هیچ محتوای مغذی برای شما و جنین نداشته‌باشد، دوری کنید.
- زعفران: به‌خصوص در دوران ابتدای بارداری، می‌تواند سبب خونریزی و جدا شدن نطفه در حال شکل‌گیری و سقط جنین شود. بهتر است در دوران بارداری زعفران مصرف نکنید.
رژیم غذایی دوران بارداری
متخصص و جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه تصریح کرد: رژیم غذایی دوران بارداری بانوان اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا سلامت مادر و جنین را تضمین می‌کند. بسیاری از افراد به‌خصوص کسانی که لاغر هستند، در دوران بارداری ممکن است تا ۱۵ کیلوگرم وزن اضافه کنند؛ اما این اضافه وزن، طبیعی است و چنانچه از سلامت رژیم غذایی دوران بارداری خود مطمئن هستید، بهتر است نگران این اضافه وزن نباشید؛ زیرا باید کالری کافی برای رشد جنین و همچنین دوران شیردهی به بدن شما برسد. بهتر است وزن خود را تحت نظر پزشک قرار دهید و در صورت عدم بازگشت به وزن قبلی، پس از اتمام دوران شیردهی، می‌توانید از از مشاوره تغذیه استفاده کرده و تحت یک رژیم مناسب قرار بگیرید تا هم سلامتی و هم تناسب اندام شما تضمین را کند.
آدرس و شماره تماس دکتر میترا حبیب زاده، متخصص، جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، روبروی بیمارستان کوثر، ساختمان لقمان 3، طبقه 3، واحد 5
شماره تماس: 09153414736
نظر دهید