مشکلات تیروئید در دوران بارداری
دکتر حبیب زاده، متخصص زنان، زایمان و نازایی در ارومیه در این مقاله به مشکلات تیروئید در دوران بارداری پرداخته است.
تاکنون چند بار در مورد مشکلات مربوط به غده تیروئید طی بارداری شنیده‌اید؟ اما آیا می‌دانید این مشکلات چه هستند؟ اختلالات تیروئید، دومین علت شایع مربوط به سیستم غدد درون‌ریز طی بارداری محسوب می‌شوند. طبق آمار و گزارش‌ها، ریسک این دست مشکلات هم در زنانی که دچار کم‌کاری تیروئید هستند بالاست و هم در زنانی که دچار پُرکاری تیروئیدند.
غده تیروئید در جلوی گردن قرار دارد و مسئول ترشح هورمون‌هایی است که هم بر متابولیسم و هم بر رشد بدن اثر می‌گذارند. این هورمون‌ها شامل تری یدوتیرونین یا T3 و تیروکسین یا T4 می‌شوند. این هورمون‌ها مسئول عملکرد مناسب مغز، قلب و عضلات نیز هستند. جالب است بدانید پیشرفت مراحل بارداری و سیستم نورولوژیکی بدنتان نیز به این دو هورمون بستگی دارد.
به دلیل اهمیت هورمون‌های تیروئید در بارداری و عملکردهای گوناگون آن‌ها، در این مطلب به مشکلات احتمالی غده تیروئید که می‌توانند طی بارداری رخ بدهند می‌پردازیم.
در دوران بارداری چه اتفاقی برای غده تیروئید روی می‌دهد؟
اختلالات غده تیروئید می‌توانند قبل از بارداری وجود داشته باشند، اما ایجاد مشکلات تیروئید در دوران بارداری نسبتاً شایع‌اند. عملکرد این غده‌ی مهم همان‌طور که گفتیم گوناگون است و ارتباط نزدیکی با رشد جنین دارد.
تأثیر کم کاری تیروئید بر جنین می‌تواند خطرناک باشد. اگر کم کاری تیروئید تشخیص داده نشود، خود جنین می‌تواند با کم‌کاری تیروئید متولد شود که باعث مشکلاتی در رشد روانی او خواهد شد.
پیش از همه، تیروئید می‌تواند بر قدرت باروری اثر بگذارد. این یعنی هر بیماری و مشکلی در غده تیروئید می‌تواند احتمال باردار شدنتان را کاهش دهد. دلیل این اتفاق این است که پایین بودن سطح هورمون‌های تیروئید منجر به تغییراتی در سیکل قاعدگی می‌شود. مطالعات زیادی نشان داده‌اند پریود نشدن با بیماری‌های تیروئید ارتباط دارد.
از سویی دیگر، هورمون T4 یکی از قهرمان‌های اصلی در رشد عصبی جنین است. اگر غده تیروئید شما به درستی عمل نکند، جنین شما می‌تواند دچار مشکلات نورولوژیکی شود که بر زندگی او اثر خواهد گذاشت.
طی بارداری، این احتمال وجود دارد که عملکرد غده تیروئید تغییر کند. دو اتفاق مهم می‌تواند رخ بدهد:
. غده تیروئید، فعالیت خود را افزایش دهد: پُرکاری تیروئید باعث کُند شدن رشد جنین می‌شود. ضمناً این اختلال می‌تواند باعث مرگ جنین شود.
. غده تیروئید، فعالیت خود را کاهش دهد: کم‌کاری تیروئید باعث می‌شود رشد هوشی جنین به درستی صورت نگیرد. ضمناً این اختلال می‌تواند باعث سقط جنین شود.
پُرکاری تیروئید در بارداری
پُرکاری تیروئید که طی آن غده تیروئید، تیروکسین بیشتری نسبت به حد نرمال تولید می‌کند، به اندازه‌ی کم‌کاری تیروئید شایع نیست. پُرکاری تیروئید در تقریباً 0.2 درصد از بارداری‌ها روی می‌دهد.
علائم پُرکاری تیروئید معمولاً شامل اضطراب و نگرانی در مادر می‌شود. همچنین این اختلال معمولاً منجر به افزایش فشارخون و کاهش وزن می‌شود؛ اما عوارض آن می‌تواند خیلی جدی‌تر باشد.
پُرکاری تیروئید باعث می‌شود جنین ضربان قلب بالاتری داشته باشد. در نهایت، رشد جنین مختل شده و به وضعیت نرمال نخواهد رسید. پُرکاری تیروئید می‌تواند باعث شود کودک زودرس به دنیا بیاید و حتی در رحم بمیرد.
کم کاری تیروئید در بارداری
غده تیروئید در بارداری هم از نظر سایز بزرگ‌تر می‌شود هم از نظر تولید هورمون فعال‌تر. این اتفاق نیازمند فعالیت زیاد غده است. وقتی خانم باردار، ذخایر تیروئیدی محدودی دارد یا دچار کمبود ید است، ممکن است کم کاری تیروئید رخ دهد؛ زیرا مصرف یُد طی بارداری برای سنتز و تولید هورمون‌های تیروئید لازم است.
این اتفاق در تقریباً 4 درصد از بارداری‌ها روی می‌دهد. تیروئید به کُندی کار می‌کند و میزان هورمون‌های لازم تولید نمی‌شود. علائم کاری تیروئید اغلب گیج کننده بوده و با دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود، بنابراین باید مراقب علائم زیر باشید:
. خستگی و ضعف
. افزایش وزن
. یبوست
. خشکی پوست و ضعیف شدن مو و ناخن
. درد در عضلات و مفاصل
تأثیر کم کاری تیروئید بر جنین می‌تواند خطرناک باشد. اگر کم کاری تیروئید تشخیص داده نشود، خود جنین می‌تواند با کم‌کاری تیروئید متولد شود که باعث مشکلاتی در رشد روانی او خواهد شد.
چگونه از مشکلات تیروئید طی بارداری پیشگیری کنیم؟
خوشبختانه امروزه روش‌های کنترل متعددی برای شناسایی عوارض احتمالی طی بارداری وجود دارد. پیش از هر چیز، اگر فکر می‌کنید باردار هستید، مطمئناً باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما با انجام یک آزمایش خون، عملکرد تیروئیدتان را بررسی خواهد کرد. شما طی بارداری‌تان تحت چکاپ‌های گوناگون قرار می‌گیرید و پزشک متخصص زنان به طور منظم، وضعیت عملکرد تیروئیدتان را بررسی می‌کند تا مطمئن شود سطح هورمون‌های تیروئیدتان نرمال و ثابت است.
همان‌طور که می‌بینید مشکلات تیروئید در کنار دیابت بارداری، یکی از شایع‌ترین عوارض دوران بارداری‌اند. بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که به طور منظم و روتین به پزشکتان مراجعه کرده و همه‌ی تست‌ها و چکاپ‌های مرتبط را انجام دهید.
ضمناً این بیماری‌ها به راحتی تشخیص داده می‌شوند، بنابراین شما می‌توانید از تمام عوارضی که بارداری‌تان را تهدید می‌کنند پیشگیری کرده و سلامت خود و کودکتان را به خطر نیندازید.
آدرس و شماره تماس دکتر میترا حبیب زاده، متخصص، جراح زنان، زایمان و نازایی در ارومیه
ارومیه: خیابان حسنی، روبروی بیمارستان کوثر، ساختمان لقمان 3، طبقه 3، واحد 5
شماره تماس: 09153414736
شماره مطب: 33431204
نظر دهید